روغن ارده چیست؟
روغن ارده یک نوع روغن گیاهی است که از دانه‌های کنجد تهیه می‌شود. این روغن به دلیل داشتن طعم خاص و عطر خوشایند، در آشپزی خاورمیانه و آسیای جنوبی بسیار محبوب است. فرایند تهیه روغن ارده شامل آسیاب‌کردن دانه‌های کنجد و سپس استخراج روغن از آنها است.
استفاده از روغن ارده در تهیه غذاهایی مانند سالاد، سس‌ها، و مارینادها، می‌تواند طعم و عطر ویژه‌ای به غذاها ببخشد. همچنین، به دلیل داشتن خواص مرطوب‌کنندگی، در صنعت آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد. روغن ارده به عنوان یک گزینه سالم و طبیعی در رژیم غذایی محسوب می‌شود. در ادامه این مطلب با رئوف همراه باشید تا با خواص ویژه روغن ارده آشنا شوید.
خواص روغن ارده
روغن ارده (غذا) که همچنین به نام روغن گیاهی نیز شناخته می‌شود، در آشپزی و پزشکی سنتی کاربردهای گسترده‌ای دارد. خواص روغن ارده شامل موارد زیر است:
- حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی
- منابع انرژی
- خواص ضدالتهابی
- کاربردهای آشپزی
- تأثیرات بر سلامت مغز
- مؤثر بر سلامت پوست
حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی
روغن ارده حاوی ویتامین A، D، E و K است که برای سلامت پوست، دستگاه ایمنی بدن و جذب مواد معدنی مهم از غذاها ضروری است.
منابع انرژی
این روغن برای افزایش انرژی و نیروی فیزیکی بسیار مفید است.
خواص ضدالتهابی
روغن ارده دارای خواص ضدالتهابی است که می‌تواند به کاهش التهاب‌های داخلی و خارجی کمک کند.
کاربردهای آشپزی
در آشپزی، روغن ارده به عنوان یک منبع چربی با طعم و عطر خوب استفاده می‌شود که در طعم‌دهنده و بهبوددهنده غذاها نقش دارد.
تأثیرات بر سلامت مغز
برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف معقول روغن ارده برای بهبود عملکرد مغزی و حافظه مفید است.
مؤثر بر سلامت پوست
این روزها کمتر کسی است که از اثرات مفید روغن ارده کنجد بر پوست بی‌خبر باشد. این محصول به دلیل مواد مغذی گوناگونی همچون ویتامین E، آنتی‌اکسیدان‌ها، منیزیم و… فواید بسیاری برای پوست دارد:
- کاهش روند پیری پوست
- درمان عفونت‌های قارچی و باکتریایی
- بهبود جای زخم و اسکار
- افزایش انعطاف‌پذیری پوست
- رفع خشکی پوست
- پیشگیری از بروز کک‌ومک
- افزایش درخشندگی پوست
تفاوت روغن ارده کنجد و روغن کنجد
روغن ارده کنجد یکی از فرآورده‌های سنتی شهرستان اردکان یزد است. این روغن همانند روغن کنجد از دانه‌های کنجد استخراج می‌شود و هیچ‌گونه مواد افزودنی در آن به کار نمی‌رود. تفاوت اصلی میان این دو روغن در روش استخراج آنها نهفته است که باعث تفاوت‌هایی در طعم، کاربرد و ظاهر محصولات می‌شود.
روغن کنجد با استفاده از روش پرس سرد تهیه می‌شود. در این روش، کنجد خام و بدون پوست‌گیری تحت فشار قرار می‌گیرد و بدون حرارت بالا روغن‌گیری می‌شود. در مقابل، روغن ارده کنجد از دانه‌های کنجدی که ابتدا شستشو داده و پوست‌گیری شده‌اند و سپس حرارت دیده‌اند، به دست می‌آید. به عبارتی، روغن ارده از کنجد تفت داده شده استخراج می‌شود که همین فرایند منجر به ایجاد طعمی متمایز و خواصی متفاوت می‌گردد. هر یک از این دو محصول ویژگی‌های خاص خود را دارند و بسته به نیاز مصرف‌کننده انتخاب می‌شوند.
هر دو روغن کنجد و روغن ارده کنجد دارای فواید بی‌نظیر کنجد هستند، اما در تهیه روغن ارده کنجد به دلیل فرایند حرارت‌دهی و پوست‌گیری، بار میکروبی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، روغن ارده به دلیل تفت داده شدن دانه‌های کنجد، طعم خامی ندارد و مزه‌ای فوق‌العاده به غذا می‌بخشد که آن را برای استفاده در سالادها، انواع سس‌ها و به عنوان افزودنی نهایی در غذاها بسیار مناسب می‌سازد.
رنگ روغن کنجد تیره‌تر از روغن ارده کنجد است و نقطه دود پایین‌تری نسبت به آن دارد. روغن ارده کنجد به دلیل تحمل حرارت، برای تفت دادن و پخت‌وپز نیز مناسب است.
روش تولید روغن ارده
- در این فرایند سنتی، دانه‌های کنجد ابتدا شستشو داده می‌شوند تا تمامی آلودگی‌ها و میکروب‌های سطحی از بین بروند. پس از شستشو، دانه‌ها پوست‌گیری می‌شوند. این مرحله نه تنها باعث بهبود طعم نهایی محصول می‌شود، بلکه هر گونه آلودگی باقی‌مانده بر سطح کنجد را نیز از بین می‌برد.
- در مرحله بعد، دانه‌های پوست‌گیری شده تحت حرارت قرار می‌گیرند. کنترل دقیق دما در این مرحله بسیار حیاتی است، زیرا حرارت‌دهی باید به صورت استاندارد و کنترل شده انجام شود.
- سپس دانه‌های کنجد تفت داده شده به طور کامل آسیاب می‌شوند. محصول به دست آمده در این مرحله به نام ارده شناخته می‌شود که یکی از فرآورده‌های ارزشمند کنجد است. برای استخراج روغن از ارده، به آن طبق معیارهای مشخصی آب اضافه می‌شود. این آب به بافت ارده نفوذ کرده و باعث جدا شدن روغن از آن می‌شود.
- در مرحله نهایی، تفاله و آب از روغن جدا می‌شوند تا روغن خالص به دست آید. تفاله باقی‌مانده از این فرایند معمولاً به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود.
سخن پایانی
روغن‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند و می‌توانند به عنوان روغن‌های مضر یا سالم طبقه‌بندی شوند. روغن ارده کنجد که سرشار از چربی‌های غیراشباع است، برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است. مصرف روغن‌های سالم و مفید می‌تواند فواید متعددی داشته باشد. برای مثال، طبع گرم و تر روغن ارده کنجد می‌تواند به کاهش وزن کمک کند؛ بنابراین، افرادی که به دنبال یک رژیم غذایی سالم هستند، می‌توانند از روغن ارده کنجد استفاده کنند بدون اینکه نگران افزایش وزن باشند.
