انواع ادویه‌های پرکاربرد در آشپزی ایرانی کدام اند؟
یکی از بزرگ‌ترین رازهای تهیه یک غذای خوشمزه، استفاده از ادویه در پخت‌وپز است. این چاشنی‌های رنگارنگ عطر و طعم بی‌نظیری در غذا ایجاد می‌کنند و دارای خواص متنوع و منحصربه‌فردی هستند. همان‌طور که می‌دانید غذاهای سنتی ایران، شامل قورمه سبزی، کباب‌کوبیده، قیمه و….می‌شود که هر کدام ادویه مخصوص به خود را دارند. بدون استفاده از آن‌ها در ترکیب پخت، نمی‌توان به طعم خوبی دست‌یافت. اما ادویه‌های پرکاربرد در آشپزی ایرانی کدام‌اند؟ برای یافتن پاسخ این سؤال تا پایان این مقاله با رئوف همراه باشید.
ادویه‌ها مهم‌ترین طعم‌دهنده‌های غذا هستند. همچنین انواع مختلفی دارند که در غذاهای متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرند. این چاشنی‌های بهشتی، از جمله زردچوبه، فلفل سیاه، فلفل قرمز، دارچین، ادویه کاری، پاپریکا، هل، ادویه قورمه سبزی و غیره است. حال برویم تا با این طعم‌دهنده‌های منحصربه‌فرد، بیشتر آشنا شویم:
- زردچوبه
- فلفل سیاه
- فلفل قرمز
- دارچین
- ادویه کاری
- پاپریکا
- هل
- جوز هندی
- زعفران
- زیره سیاه
- زنجبیل
- زیره سبز
- پودر سیر
زردچوبه
زردچوبه یکی از ادویه‌های زردرنگ است که از ریشه یک نوع گیاه به دست می‌آید. زردچوبه طعمی گرم و کمی تلخ دارد و معمولاً برای افزودن طعم و رنگ به غذاهایی مانند سوپ و خورش‌ها استفاده می‌شود. همچنین این چاشنی به دلیل فواید بسیاری که برای سلامتی، از جمله کاهش التهاب و بهبود هضم دارد، در طبخ اکثر غذاها به کار می‌رود.
فلفل سیاه
فلفل سیاه یکی از ادویه‌های پرکاربرد در سراسر جهان است که طعم تندی دارد و بوی مطبوعی به غذا می‌دهد. همچنین در اغلب غذاهایی که مواد اولیه آن گوشت، مرغ یا ماهی است از فلفل سیاه استفاده می‌کنند. این فلفل‌ها دانه‌های کوچک سیاه رنگی هستند که موجب بهبود عطر و طعم غذا می‌شوند.
فلفل قرمز
فلفل قرمز یا فلفل کاین، نوعی ادویه است که از دانه‌های نوع خاصی از گیاه فلفل تهیه می‌شود. دانه‌ها زمانی که رسیدند برداشت، سپس خشک و به‌صورت پودر ریز آسیاب می‌شوند. فلفل قرمز بسیار تند است و طعم تند و آتشینی به غذا می‌بخشد.
دارچین
دارچین یکی دیگر از ادویه‌های پرکاربرد در آشپزی ایرانی است که از پوست داخلی چندین گونه درخت به دست می‌آید. این چاشنی که به‌خاطر طعم شیرین، گرم و آرامش‌بخشش معروف شده در انواع غذاها مانند چلوگوشت، قیمه و…استفاده می‌شود.
دارچین همچنین سرشار از آنتی‌اکسیدان است. به همین دلیل می‌تواند به محافظت در برابر آسیب اکسیداتیو و کاهش بیماری‌های مزمن کمک کند. علاوه بر این حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد و سطح قند خون را کاهش می‌دهد.
ادویه کاری
یکی دیگر از ادویه‌های پرکاربرد در آشپزی ایرانی، ادویه کاری است. در واقع این ادویه از ترکیب زردچوبه، دارچین، سیر، هل، زیره و گشنیز تهیه می‌شود. همچنین برای غذاهایی مانند خورش مرغ، ماکارونی و….کاربرد دارد.
پودر کاری باتوجه‌به ترکیباتی که دارد، دارای خواص زیادی از جمله ماده کورکومین در زردچوبه که رادیکال‌های آزاد موجود در بدن را کاهش می‌دهد و دارچین و تخم گشنیز که خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی دارند و از بروز بیماری‌های عفونی پیشگیری می‌کنند، است.
پاپریکا
این ادویه ترکیبی از فلفل‌های خشک است که شامل فلفل‌دلمه‌ای شیرین و فلفل تند قرمز می‌شود. پاپریکا انواع گوناگونی دارد و از این ادویه هم به‌عنوان چاشنی انواع غذاها و هم رنگ‌دهنده استفاده می‌کنند. بیشتر انواع فلفل پاپریکا از مجارستان و اسپانیا می‌آید و طعم آن شیرین، تند یا دودی است. به طور معمول نوع فلفل‌هایی که برای تهیه این چاشنی استفاده شده‌اند، طعم و عطر نهایی آن را تعیین می‌کنند.
هل
هل، میوه‌ای کوچک به‌اندازه بند انگشت با پوست تیره و دانه‌های خوشبو است. این ادویه میوه گیاهی از تیره زنجبیل‌هاست و انواع مختلفی از جمله هل سیاه، هل سفید و هل سبز دارد که عطر نوع سبز آن تندتر از بقیه است.
هل یکی از چاشنی‌های معطر مورد استفاده در بعضی از غذاها، نان‌ها، شیرینی‌ها و به‌خصوص مرباها و طعم‌دهنده بعضی نوشیدنی‌ها مثل چای است. هندی‌ها و پاکستانی‌ها و جنوب بلوچستان ایران بیشترین مصرف‌کننده‌های هل در جهان هستند.
جوز هندی
جوز هندی تخم سخت و خوشبوی درخت جوز بویا است که معمولاً به‌صورت پودر و به‌عنوان ادویه استفاده می‌شود. مصرف این ادویه بیشتر در مناطق گرمسیری رایج است. عطر و بوی تند و مطبوع جوز هندی، باعث شده به یکی از طعم‌دهنده‌ها و چاشنی‌های پرمصرف تبدیل شود.
زعفران
زعفران از دیگر ادویه‌های پرکاربرد در آشپزی ایرانی است. این ادویه گران‌قیمت که عطروطعم بی‌نظیری به انواع غذاها می‌دهد، در پخت غذاهایی مثل کباب‌ها، خورش مرغ، چلوگوشت، قیمه و غیره به کار می‌رود. همچنین دارای خواص بسیاری برای سلامت بدن و زیبایی پوست است.
زیره سیاه
یکی از ادویه‌هایی که به غذاهای ایرانی عطروطعم بی‌نظیری می‌دهد، زیره سیاه است. این ادویه در انواع سوپ‌ها، ژامبون و دسرها استفاده می‌شود. زیره سیاه آسیاب شده را می‌توانید با پنیر مخلوط کرده، صبح‌ها و یا به‌عنوان عصرانه با چای شیرین میل نمایید.
زنجبیل
این ادویه دارای طعم تندی است که در بسیاری از غذاهای ایرانی کاربرد دارد. زنجبیل به علت داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی، برای درمان بیماری‌های گوارشی بسیار مفید است. از این ادویه برای طبخ انواع ماهی و مرغ استفاده می‌شود.
زیره سبز
زیره یکی از ادویه‌هایی است که طبعی گرم دارد و مناسب استفاده در غذاهایی است که طبع سرد دارند. از این ادویه در تهیه کنسرو ماهی و برنج استفاده می‌کنند. همچنین این چاشنی فواید بسیاری برای سلامتی از جمله درمان بیماری‌های التهابی مثل التهاب مفاصل و روده، آسم و کاهش خطر بروز بیمار قلبی عروقی و بهبود عملکرد مغزی است.
پودر سیر
پودر سیر نوعی ادویه است که از سیر خشک و آسیاب شده تهیه شده است. عطر و بوی خوب و معطری دارد که اغلب برای طعم دادن به غذا استفاده می‌شود. پودر سیر با سیر تازه متفاوت ازاین‌جهت تفاوت دارد که سیر تازه بود و طعم بسیار تندی دارد، اما پودر سیر کمی ملایم‌تر از آن است.
افزودن مقدار لازم پودر سیر به غذاهای دریایی برای بهترشدن طعم آن‌ها، بسیار مفید و کاربردی است. این ادویه علاوه بر ارزش غذایی بالایی که دارد، به‌عنوان تنظیم‌کننده فشارخون نیز عمل می‌کند.
سخن پایانی
ادویه‌ها یکی از طعم‌دهنده اصلی برای تهیه یک غذای خوشمزه است. آن‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام مناسب با نوع خاصی از طبخ غذا هستند. از جمله پرکاربردترین ادویه‌ها در آشپزی ایرانی، می‌توان به زردچوبه، فلفل سیاه، فلفل قرمز، پودر سیر، زعفران، هل، دارچین، زنجبیل و غیره اشاره کرد.
